Mikroskopijne glony w splotach wiązki elektronów

Mikroskopia elektronowa na usługach fykologii

Mikroskopijne glony (algi) słodkowodne występują na całej kuli ziemskiej, w różnego typu zbiornikach wodnych – od kałuż po jeziora. Ich dyskretne, niewidoczne gołym okiem piękno możemy podziwiać dzięki zastosowaniu mikroskopii elektronowej, w której do obrazowania bardzo niewielkich obiektów wykorzystywane są wiązki elektronów. Przedstawiamy wybrane elementy budowy mikroglonów, sfotografowane za pomocą elektronowego mikroskopu skaningowego (przy odnośnikach podano przybliżony rozmiar pliku w megabajtach):

• delikatne, niemal „koronkowe” ultrastruktury pokrywające komórki euglenin (Euglenophyceae) z rodzaju Lepocinclis (28 MB);

• różnorodne ornamentacje domków euglenin z rodzaju Trachelomonas (40 MB), w tym Trachelomonas peerapornpisalii (17 MB);

• efektownie urzeźbione krzemionkowe pancerzyki okrzemek (Bacillariophyceae) z rodzaju Crenotia (49 MB);

• stomatocysty, czyli formy przetrwalnikowe złotowiciowców (97 MB) (Chrysophyceae);

• typowe dla rodziny synurowych (Synurophyceae) pancerzyki, zbudowane z krzemionkowych łuseczek, przedstawione na przykładzie glonów z rodzaju Synura (17 MB);

• różnokształtne, bogato ornamentowane komórki gwiazdoszków Pediastrum (18 MB), należących do zielenic (Chlorophyceae);

• strukturę ściany komórkowej gatunków z rodzaju Tetmemorus (30 MB), należącego do zrostnicowatych (Zygnematophyceae).

Dokumentację fotograficzną opracowała grupa badaczy z Zakładu Fykologii Instytutu Botaniki PAN w Krakowie: J. Lenarczyk, M. Łukaszek, J. Piątek, A. Wojtal i K. Wołowski oraz B. Płachno z Zakładu Cytologii i Embriologii Roślin Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego i fykolog z Tajlandii – K. Duangjan.