SEKCJA BRIOLOGICZNA

Polskiego Towarzystwa Botanicznego

http://pbsociety.org.pl/ind/bryology/

spotkania

Warsztaty, spotkania, konferencje - archiwum ico

Od 2001 roku posiedzenia sprawozdawczo-wyborcze Sekcji mają charakter sesji terenowych o charakterze warsztatów. W czasie ich trwania razem prowadzimy badania, dyskutujemy, wymieniamy poglądy ale także szukamy i słuchamy cennych uwag naszych mentorów oraz referujemy wyniki naszych badań i wrażeń z podróży naukowych.

Do tej pory nasze spotkania odbyły się w następujących miejscach:

  1. Roztocze (2011)
  2. Wysoczyzna Polanowska (2010)
  3. Beskid Żywiecki (2009)
  4. Puszcza Notecka (2008)
  5. Welski Park Krajobrazowy (2007)
  6. Ojcowski Park Narodowy (2006)
  7. Słowiński Park Narodowy (2005)
  8. Puszcza Białowieska (2003)
  9. Karkonosze (2002)
  10. Bory Tucholskie (2001)
  1. Zakopane (2022)
  2. Chęciny (2021)
  3. Dolina Osławy (2019)
  4. Bory Dolnośląskie (2018)
  5. Puszcza Kampinoska (2017)
  6. Puszcza Romincka (2016)
  7. Góry Sanocko-Turczańskie (2015)
  8. Wyspa Wolin (2014)
  9. Dolina Biebrzy (2013)
  10. Góry Świętokrzyskie (2012)


opracowanie
Sekcja Briologiczna

Warsztaty 2015

PK-map

XIII Warsztaty Briologiczne pod tytułem "Mszaki na granicy ... między pogórzem a górami", odbyły się w dniach 9-13 września 2015 roku. Tym razem celem naszych eksploracji były wschodniokarpackie lasy bukowo-jodłowe o pierwotnym charakterze położone na granicy Pogórza Przemyskiego i Bieszczadów Niskich.

frullania

Zbadaliśmy interesujące briologicznie obiekty na tym obszarze, jakimi są rezerwaty przyrody oraz doliny potoków głęboko wcięte w utworach fliszowych. Wśród nich były rezerwaty: 'Chwaniów', 'Reberece' i 'Na Opalonym'. Są to tereny słabo poznane briologiczne i zgodnie z realizowanym od lat podstawowym celem naszych spotkań, staraliśmy się wypełnić danymi kolejną "białą plamę" na briologicznej mapie Polski. Zwłaszcza, że doniesienia o występowaniu tu największej w Polsce i prawdopodobnie w Europie populacji Buxbaumia viridis na pewno nas do tego zachęciły.

fagus neckera

Jednak niewątpliwym i cennym walorem tych terenów jest występowanie dobrze zachowanych lasów jodłowych, jodłowo-bukowych i bukowych. W takich warunkach zarówno mszaki epifityczne jak i epiksyliczne znajdują dobre warunki do życia i rozwoju. Przekonaliśmy się o tym niejednokrotnie, podziwiając dorodne buki, jesiony, klony i jawory porośniete wielogatunkowymi poduchami mchów i wątrobowców epifitycznych. Podziwialiśmy także butwiejące kłody jodłowe porośniete obficie chronionymi wątrobowcami i mchami - często gatunkami reliktowymi dla naturalnych lasów puszczańskich. Dodatkowo głębokie, wilgotne i ocienione doliny potoków z wychodniami piaskowców fliszowych bogatych w węglan wapnia stanowią doskonałe mikrosiedliska dla mchów i wątrobowców naskalnych oraz gatunków epigeicznych zasiedlających świeżą glebę osuwisk i skarp.

orthotrichum

Są to też tereny, w których sąsiedztwie przebiega geomorfologiczna i geobotaniczna granica między Karpatami Wschodnimi i Zachodnimi. Jest to zatem obszar swoistego ekotonu, w obrębie którego nakładają się zasięgi gatunków zachodnio- i wschodniokarpackich.

Jeśli dołożymy do tego zróżnicowaną rzeźbę, topografię i szatę roślinną przedgórza Karpat oraz transgraniczną różnorodność kulturową, religijną i narodowościową, to otrzymamy wyjątkowy i niepowtarzalny klimat miejsc gdzie słychać bicie serca pierwotnej puszczy karpackiej, a czas płynie swoim rytmem. W te kilka wrześniowych dni przechodziliśmy wielokrotnie przez briologiczną bramę Bieszczadów.

Wyniki naszych eksploracji terenowych zostały opublikowane:

  1. Fojcik B., Zubel R., Stebel A., Staniaszek-Kik M., Vončina G., Rusińska M., Szczepański M. (2018): Brioflora rezerwatu Na Opalonym w Górach Sanocko-Turczańskich (Karpaty Wschodnie), Parki nar. Rez. Przyr. 37(1): 3-19.
  2. Staniaszek-Kik M., Zubel R., Fudali E., Rusińska A., Fojcik B., Vončina G., Stebel A., Szczepański M. (2017): A contribution to the moss and liverwort flora of the Reberce Nature Reserve at the Przemyśl Foothills (Western Carpathians, Poland). Steciana 21(1): 7-15.
  3. Stebel A., Zubel R., Voncina G., Fudali E., Wierzcholska S., Staniaszek-Kik M., Fojcik B., Rusińska A., Szczepański M. (2016): Różnorodność gatunkowa mszaków rezerwatu leśnego "Chwaniów" (Góry Sanocko-Turczańskie, Karpaty Wschodnie). Acta Botanica Silesiaca 12: 85-100.
opracowanie tekstu
Robert Zubel

Warsztaty 2014

Wolin 2014 - uczestnicy

XII Warsztaty Briologiczne pod tytułem "Po wolińskich ścieżkach profesorów Lisowskiego i Szweykowskiego", odbyły się w dniach 10-14 września 2014. Tym razem briologizowaliśmy na wyspie Wolin, a przede wszystkim na obszarze Wolińskiego Parku Narodowego.

Wolin - mapa

Wyspa Wolin jest najdalej wysuniętą na północny-zachód częścią Polski. To wyjątkowe położenie wyspy i związany z tym wpływ klimatu atlantyckiego sprzyja obecności wielu gatunków reprezentujących element zachodni (atlantycki). Olbrzymie znaczenie dla zróżnicowania ekologicznego brioflory Wolińskiego Parku Narodowego ma ostatnie zlodowacenie, które pozostawiło po sobie bardzo urozmaiconą rzeźbę terenu, udostępniając mszakom szeroką gamę siedlisk. Wśród nich jest wiele rzadkich dla Polski i charakterystycznych tylko dla wyspy Wolin jak: strome wybrzeże klifowe, wydmy nadmorskie, pochylone pnie buków pokryte nawianym piaskiem, bory bażynowe, łąki halofilne, buczyny nadmorskie i odsłonięte złoża porwaku kredowego.

opracowanie tekstu
Marcin Wilhelm



Warsztaty 2013

XI Warsztaty Briologiczne pod tytułem "Dolina Biebrzy", odbyły się w terminie 11-15 września 2013. W spotkaniu uczetniczyło 35 osób. Głównym obszarem eksploracji był przede wszystkim obszar Biebrzańskiego Parku Narodowego - choć nie tylko.

w2013

Odwiedziliśmy m.in. dolinę Rospudy, torfowiska koło Szuszalewa (basen górny), obszary ochrony ścisłej Czerwone Bagno i Grzędy, twierdzę Osowiec oraz Bagno Ławki (basen dolny).

W czasie wieczornych sesji referatowo-posterowych wysłuchaliśmy kilku interesujących prelekcji. Łącznie przedstawiono 2 referaty i 4 postery.

opracowanie tekstu
Robert Zubel

Warsztaty 2012

w2012

W tym roku nasze X Warsztaty Briologiczne odbyły się w dniach 11-14 września 2012 roku w Górach Świętokrzyskich.

w2012

To jubileuszowe spotkanie było jednym z naliczniejszych w historii Warsztatów. Uczestniczyło w nim 36 osób.

W czasie Warsztatów dokonaliśmy inwentaryzacji briologicznej gołoborzy na Łysicy i Górze Agaty. Briologizowaliśmy również na "Skarpie Zapusty" oraz na obszarze ochrony ścisłej ŚPN - "Czarny Las". Zapraszamy na fotograficzne relacje z warsztatów oraz zapoznanie się z wynikami naszych eksploracji terenowych.

Po pracach terenowych oprócz oznaczania zebranych materiałów wysłuchaliśmy kilku interesujących prelekcji, wygłoszonych w czasie trzech wieczornych sesji. Ogółem przedstawiono 6 referatów o bardzo różnorodnej tematyce.

opracowanie tekstu
Robert Zubel

Warsztaty 2011

Widok z Bukowej Góry

Warsztaty Briologiczne pt. "Mszaki Roztocza" odbyły się w dniach 14-18 września 2011 roku na Roztoczu. Pod względem geomorfologicznym tworzy ono wyżynny wał metakarpacki o długości 185 km i szerokości od 15 do 28 km, przebiegający od Kraśnika aż po Lwów. Dzieli się na trzy części: Zachodnie, Środkowe i Wschodnie.

Roztoczański PN - mapa poglądowa

Obszar ten wyraźnie odróżnia się od sąsiednich regionów, ponieważ jest jednostką wstępującą w formie szeregu płaskowyżów i garbów o wysokości bezwzględnej od 290 do 400 m n.p.m. ograniczoną krawędziami tektonicznymi i rowami. Specyficzną rzeźbę tworzą skały wapienne przykryte utworami czwartorzędowymi (lessy i piaski).

Przewodnik sesji terenowych

W stosunku do sąsiednich krain Roztocze ma klimat nieco chłodniejszy. Swoiste położenie, klimat, warunki geomorfologiczne, hydrologiczne i edaficzne Roztocza rzutują na bardzo zróżnicowany charakter szaty roślinnej i świata zwierząt z udziałem także gatunków górskich.

Organizatorami spotkania była nasza Sekcja, Zakład Botaniki i Mykologii UMCS w Lublinie oraz Roztoczański Park Narodowy. W spotkaniu uczestniczyło 21 osób z kilku ośrodków naukowych w Polsce.

Swierszcz

Celem prowadzonych obserwacji terenowych było zbadanie bogactwa gatunkowego oraz poznanie rozmieszczenia mchów i wątrobowców występujących w dolinach rzecznych RPN-u, szczególnie w dolinie Świerszcza. referaty

Oprócz prac terenowych, odbyły się także sesje referatowo-posterowe, na których uczestnicy prezentowali wyniki swoich badań. Ogółem przedstawiono 6 referatów oraz 4 plakaty.

Wyniki badań prowadzonych w terenie zostały opublikowane. Zapraszamy do zapoznania się z artykułem poświęconym mszakom RPN-u

Warto podkreślić, że wśród odnalezionych gatunków są ważne i cenne stanowiska mchów priorytetowych dla Unii Europejskiej: widłozębu zielonego Dicranum viride oraz bezlistu okrywowego Buxbaumia viridis.

opracowanie tekstu
Robert Zubel

Sprawozdania warsztatowe

Począwszy od warsztatów w 2002 roku, nasze dotychczasowe spotkania są opisane w formie sprawozdania w Wiadomościach Botanicznych. Informacje o nich można także znaleźć w zamieszczonej na naszej stronie historii Sekcji. Poniżej zestawiliśmy wspomniane sprawozdania w porządku chronologicznym, od najnowszych do najstarszych:

  1. Góry Świętokrzyskie, Chęciny 2021
  2. Dolina Osławy 2019 (Wiad. Bot. 63)  get online
  3. Bory Dolnośląskie 2018 (Wiad. Bot. 62)  get online
  4. Puszcza Kampinoska 2017 (Wiad. Bot. 61)  get online
  5. Puszcza Romincka 2016 (Wiad. Bot. 60(3/4): 141-143)get online
  6. Wojtkowa 2015 (Wiad. Bot. 60(1/2): 56-58)get online
  7. Wolin 2014 (Wiad. Bot. 58(3/4): 185-187)get online
  8. Dolina Biebrzy 2013
  9. Góry Świętokrzyskie, Św. Katarzyna 2012 (Wiad. Bot. 56(3-4): 85-87, 2012)full text in PDF file
  10. Roztocze 2011 (Wiad. Bot. 55(3-4): 126-128, 2011)full text in PDF file
  11. Wysoczyzna Polanowska 2010 (Wiad. Bot. 54(3-4): 101-103, 2010)full text in PDF file
  12. Beskid Żywiecki 2009 (Wiad. Bot. 53(3-4): 156-158, 2009) full text in PDF file
  13. Puszcza Notecka 2008 (Wiad. Bot. 52(3-4): 139-140, 2008) full text in PDF file
  14. Welski PK 2007 (Wiad. Bot. 51(3-4): 104-106, 2007) full text in PDF file
  15. Ojcowski PN 2006 (Wiad. Bot. 50(3-4): 60-61, 2006) full text in PDF file
  16. Słowiński PN 2005 (Wiad. Bot. 49(3-4): 50-51, 2005) full text in PDF file
  17. Puszcza Białowieska 2003 (Wiad. Bot. 47(3-4): 84-85, 2003) full text in PDF file
  18. Karkonosze 2002 (Wiad. Bot. 46(3-4): 76-77, 2002) full text in PDF file

Publikacje naukowe

Wyniki badań przeprowadzonych w czasie warsztatów są publikowane. Dotychczas ukazały się następujące opracowania:

  1. Stebel A., Zubel R., Fudali E., Voncina G., Wierzgon M., Fojcik B., Staniaszek-Kik M., Wierzcholska S., Szczepanski M., Piwowarski B., Smoczyk M., Pisarek W. (2020): Mszaki rezerwatu "Przełom Osławy pod Duszatynem" (Bieszczady Zachodnie), Roczniki Bieszczadzkie 28 (2020): 15-40.  see on-line
  2. Fojcik B., Ciurzycki W., Zubel R., Wierzgoń M., Vončina G., Rusińska A., Cykowska-Marzencka B., Rosadziński S., Szczepański M., Staniaszek-Kik M., Fudali E., Wierzcholska S., Stryjak-Bogacka M. (2020): Materiały do brioflory Kampinoskiego Parku Narodowego, Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 39(4): 3-31. get text in PDF file
  3. Fojcik B., Zubel R., Stebel A., Staniaszek-Kik M., Vončina G., Rusińska M., Szczepański M. (2018): Brioflora rezerwatu Na Opalonym w Górach Sanocko-Turczańskich (Karpaty Wschodnie), Parki nar. Rez. Przyr. 37(1): 3-19. see on-line
  4. Fojcik B., Zubel R., Wierzcholska S., Rosadziński S., Staniaszek-Kik M., Rusińska M., Szczepański M., Vončina G., Wolski G., Ciurzycki W., Górski P., Piwowarski B., Pawlikowski P. (2017): Contribution to the bryoflora of the "Boczki" nature reserve (Puszcza Romnicka forest), Steciana 21(4): 147-158. get text in PDF file
  5. Staniaszek-Kik M., Zubel R., Fudali E., Rusińska A., Fojcik B., Vončina G., Stebel A., Szczepański M. (2017): A contribution to the moss and liverwort flora of the Reberce Nature Reserve at the Przemyśl Foothills (Western Carpathians, Poland). Steciana 21(1): 7-15. get text in PDF file
  6. Stebel A., Zubel R., Voncina G., Fudali E., Wierzcholska S., Staniaszek-Kik M., Fojcik B., Rusińska A., Szczepański M. (2016): Różnorodność gatunkowa mszaków rezerwatu leśnego "Chwaniów" (Góry Sanocko-Turczańskie, Karpaty Wschodnie). Acta Botanica Silesiaca 12: 85-100.get text in PDF file
  7. Wilhelm M., Rusińska A., Stebel A., Górski P., Vončina G., Fojcik B., Rosadziński S., Fudali E., Salachna A., Zubel R. (2015): Contribution to the bryoflora of the Wolin island (NW Poland). Steciana 19(2): 75-87.get text in PDF file
  8. Fudali E., Zubel R., Stebel A., Rusińska A., Górski P., Vončina G., Rosadziński S., Cykowska B., Stanaszek-Kik M., Wierzcholska S., Wolski G.J., Wojterska M., Wilhelm M., Paciorek T., Piwowarski B. (2015): Contribution to the bryoflora of Roztocze National Park (SE Poland). Bryophytes of the Świerszcz river valley. Steciana 19(1): 39-54.get text in PDF file
  9. Stebel A., Rosadziński S., Górski P., Fojcik B., Rusińska A., Vončina G., Szczepański M., Wilhelm M., Fudali E., Paciorek T., Staniaszek-Kik M., Zubel R., Piwowarski B., Wolski G.J., Salachna A., Smolińska D., Pierścińska A. (2013): Contribution to the bryoflora of the Świętokrzyski National Park (Central Poland). Rocz. AR Pozn. 392, Bot. Stec. 17: 77-84.full text in PDF file
  10. Stebel A., Zubel R., Fojcik B., Górski P., Rusińska A., Sawicki J., Szczepański M., Wolski G. J. (2011): Bryophytes of the Muńcuł nature reserve in the Beskid Wysoki Range (Polish Western Carpathians). In: Stebel A., Ochyra R. (eds), Chorological Studies on Polish Carpathian Bryophytes, Sorus, Poznań: pp. 193-205.full text in PDF file
  11. Rusińska A., Górski P., Stebel A., Rosadziński S., Staniaszek-Kik M., Wilhelm M., Wolski G.J., Fudali E., Gos K., Gos L. (2010): Mszaki źródlisk wapiennych koło Drzewian na Wysoczyźnie Polanowskiej. [w:] W. Gil (red.) Różnorodność biologiczna Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy Warcińsko-Polanowskie. Zeszyt 2, Nadleśnictwo Polanów, Polanów, s. 7-14.full text in PDF file
  12. Rusińska A., Górski P., Gąbka M., Stebel A., Fudali E., Szczepański M., Rosadziński S., Wolski G., Pisarek W., Zubel R., Staniaszek-Kik M., Pawlikowski P., Wilhelm M., Salachna A., Zalewska-Gałosz J. (2009). Bryoflora of the spring fen ”Makąty” in north-western Wielkopolska region. Rocz. Akad. Rol. w Pozn., Botanika-Steciana 13:155-166.get text on-line
  13. Szczepański M,. Fudali E., Staniszek-Kik M., Stebel A., Cykowska B., Górski P., Zalewska-Gałosz J., Wolski G.J., Wilhelm M., Koopman J. (2008): Materiały do brioflory ”Lasu Nadwelskiego” – planowanego rezerwatu przyrody (Welski Park Krajobrazowy). Parki Nar. Rez. Przyr. 27(3):17-29. full text in PDF file
  14. Fojcik B., Stebel A., Fudali E., Plášek V., Rusińska A., Żarnowiec J., Zmrhalova M., Zubel R., Górski P., Cykowska B., Wilhelm M. (2007): Materiały do brioflory Ojcowskiego Parku Narodowego. Prądnik. Prace Muz. Szafera 17:79-94. full text in PDF file
  15. Fudali E., Stebel A., Rusińska A., Klama H., Żarnowiec J., Pisarek W., Duda-Klimaszewski S., Staniaszek M., Wierzcholska S. (2003): Materiały do brioflory wschodnich Karkonoszy. Annales Silesiae 32:19-32. full text in PDF file
opracowanie
Sekcja Briologiczna

spotkania
© 2009-2025 Sekcja Briologiczna PTB    :..  strona główna  ..: 
:..  Projekt, wykonanie i opieka: Robert Zubel  ..: