Anna Rysiak*, Joanna Czarnecka
Zakład Ekologii, Wydział Biologii i Biotechnologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
* anrysiak@poczta.umcs.lublin.pl
Cytowanie: Rysiak, A., & Czarnecka, J. (2018). Warsztaty GIS dla botaników, Lublin, 4–6 września 2017. Wiadomości Botaniczne, 62. https://doi.org/10.5586/wb.2018.012
W dniach 4–6 września 2017 na Wydziale Biologii i Biotechnologii UMCS w Lublinie odbyły się Warsztaty GIS dla Botaników. Organizatorami wydarzenia były: Sekcja Geobotaniki i Ochrony Szaty Roślinnej PTB, Wydziałowa Pracownia Biologicznych Informacji Przestrzennych na Wydziale Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Odział Lubelski PTB, Wydział Biologii i Biotechnologii UMCS, Zakład Ekologii UMCS oraz Pracownia Komputerowa Wydziału Biologii i Biotechnologii UMCS. Swoją wiedzą podczas dwudniowego spotkania podzielili się z nami dr Maciej Nowak (Ryc. 1), dr Paweł Bogawski i mgr Katarzyna Pędziwiatr reprezentujący Wydziałową Pracownię Biologicznych Informacji Przestrzennych na Wydziale Biologii UAM w Poznaniu, przy wsparciu silnej grupy poznańskich studentów (Michalina Tyblewska, Adrianna Tadrowska i Karol Kańkowski).
Ryc. 1. Dr Maciej Nowak (UAM w Poznaniu) podczas wykładu (fot. Zbigniew Cierech).
System informacji przestrzennej (GIS) stanowią narzędzia komputerowe oraz przestrzenne dane cyfrowe, które coraz częściej są używane w szeroko pojętych naukach botanicznych. Ich stosowanie pozwala na modelowanie zjawisk na różnych poziomach różnorodności biologicznej. Warsztaty miały na celu ułatwienie stosowania narzędzi i metod GIS w badaniach botanicznych oraz wskazały najważniejsze dostępne źródła danych o środowisku geoinformatycznym. Podczas spotkania krótko omówiono podstawy teoretyczne analiz i zaprezentowano dostępne sposoby zastosowania metod geoinformatycznych. Najwięcej czasu poświęcono jednak na praktyczne zajęcia komputerowe z wykorzystaniem bezpłatnego i powszechnie dostępnego oprogramowania QGIS (Ryc. 2) oraz na zajęcia terenowe (obsługa GPS).
Ryc. 2. Uczestnicy warsztatów podczas wytężonej pracy (fot. Zbigniew Cierech).
Organizacja Warsztatów została w dużej mierze sfinansowana z funduszy Polskiego Towarzystwa Botanicznego i spotkała się z dużym zainteresowaniem botaników i ekologów. W szkoleniu wzięły udział 33 osoby, reprezentujące aż 17 jednostek naukowych rozsianych po całej Polsce. Reprezentowane były wśród nich uczelnie ze Szczecina, Gdańska, Bydgoszczy, Torunia, Kielc, Częstochowy, Lublina, Białegostoku i Zielonej Góry. Przyjechali również pracownicy ogrodów botanicznych i arboretów, a także przedstawiciele Instytutu Badawczego Leśnictwa w Raszynie oraz Geoparku Kielce.
Podczas spotkania zostały wygłoszone cztery wykłady, trzy z nich prezentowały zagadnienia dotyczące podstaw teoretycznych GIS i przykładów zastosowań technik geoinformatycznych, zasad pracy z oprogramowaniem QGIS oraz omawiały źródła danych przestrzennych. Autorski wykład na temat zastosowań technik i narzędzi GIS we własnych badaniach wygłosiła prof. dr hab. Bożenna Czarnecka z Zakładu Ekologii WBiB UMCS (Ryc. 3). Nasze praktyczne zajęcia komputerowe oraz terenowe koncentrowały się na podstawowych analizach danych wektorowych i rastrowych, nauce obsługi GPS, kalibrowaniu map archiwalnych, nauce wizualizacji danych, tworzeniu map i prezentacji wyników badań. Zwieńczeniem warsztatów było wręczenie certyfikatów potwierdzających udział w tym wydarzeniu.
Ryc. 3. Prof. Bożenna Czarnecka (Zakład Ekologii, UMCS w Lublinie) pokazuje, jak bardzo złożony jest świat (fot. Zbigniew Cierech).
Dziękujemy wszystkim Uczestnikom za udział w Warsztatach oraz za ogromne zaangażowanie w realizację zaproponowanego programu, stworzenie miłej atmosfery do pracy i twórczą dyskusję na temat możliwości zastosowania nowo nabytych umiejętności. Jesteśmy również wdzięczni Pracownikom Wydziału Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Studentom za przeprowadzenie wielu godzin profesjonalnych zajęć oraz za cierpliwość i wyrozumiałość w stosunku do uczestników zmagających się ze skomplikowanym oprogramowaniem.
