57. Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

57. Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego (PTB) pt. „Botanika – tradycja i nowoczesność” odbył się w Lublinie w dniach od 27 czerwca do 3 lipca 2016 roku. Organizatorami Konferencji byli: Polskie Towarzystwo Botaniczne, Oddział Lubelski PTB, zaś współorganizatorami: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Uniwersytet Medyczny w Lublinie.

Odbywające się cyklicznie zjazdy PTB mają zasięg ogólnokrajowy, z udziałem przedstawicieli najważniejszych ośrodków naukowo-badawczych w Polsce oraz gości zagranicznych będących specjalistami w zakresie nauk botanicznych. Kierowane są one do pracowników uczelni wyższych, jednostek naukowych, organizacji pozarządowych i innych instytucji powiązanych z szeroko pojętą botaniką i ochroną środowiska. Tematyka konferencji objęła pełne spektrum nauk botanicznych, a przedmiotem zainteresowań uczestników Zjazdu były nie tylko rośliny, ale także inne grupy organizmów bezpośrednio z nimi związane (glony, grzyby, porosty). 57. Zjazd charakteryzował się wysokim poziomem naukowym i organizacyjnym.

Udział w konferencji wzięło ponad 500 naukowców i studentów, w tym 5 specjalistów z zagranicy (Czechy, Belgia, Islandia, Wielka Brytania, Ukraina). W trakcie konferencji wygłoszono 7 wykładów plenarnych, a komunikaty oraz postery prezentowano w ramach sesji tematycznych (referatowych i plakatowych) w ramach 15 sekcji następujących Sekcji PTB: Aerobiologicznej, Briologicznej, Dendrologicznej, Fizjologii i Biochemii Roślin, Fykologicznej, Geobotaniki i Ochrony Szaty Roślinnej, Historii Botaniki, Kultur Tkankowych Roślin, Lichenologicznej, Mikologicznej, Ogrodów Botanicznych i Arboretów, Paleobotanicznej, Pteridologicznej, Struktury i Rozwoju Roślin oraz Taksonomii Roślin Naczyniowych.

Naukowym celem zjazdu było zapoznanie uczestników z aktualnym stanem badań z zakresu szeroko pojętych nauk botanicznych od geobotaniki do inżynierii genetycznej, co odzwierciedlają obrady przeprowadzone w ramach 15 sekcji. Cel ten zrealizowano prezentując osiągnięcia polskich botaników w zakresie wszystkich specjalności botanicznych na różnym poziomie organizacyjnym rośliny, ze szczególnym uwzględnieniem wiodących problemów badawczych. Realizacji tego celu podporządkowany był wybór tematów wykładów plenarnych obejmujących zagadnienia o charakterze przeglądowym dotyczących zagadnień botanicznych oraz aspekty metodyczne z zakresu najnowszych osiągnięć biologii molekularnej i biotechnologii. Program konferencji sprzyjał stworzeniu możliwości wymiany poglądów, dyskusji dotyczącej wyników badań oraz nawiązaniu kontaktów umożliwiających podejmowanie wspólnych projektów badawczych. W czasie konferencji analizowano możliwości i perspektywy badań interdyscyplinarnych oraz możliwości praktycznego wykorzystania wiedzy w biologii. Dyskusje umożliwiły wymianę doświadczeń i sprzyjały w nawiązaniu współpracy pomiędzy specjalistami z różnych ośrodków naukowych. W czasie Zjazdu odbywała się prezentacja wyników badań naukowych, promocja osiągnięć oraz poszukiwanie płaszczyzn do ich wdrażania do praktyki gospodarczej. Otrzymane dofinansowanie pozwoliło na pogłębianie wiedzy botanicznej wśród różnej specjalności pracowników naukowych oraz jej krzewienie w społeczeństwie. W badaniach naukowych wykorzystywane są obecnie zróżnicowane techniki badawcze (od tradycyjnych po najnowocześniejsze), a ich charakter staje się coraz bardziej interdyscyplinarny. Z tego powodu szczególną uwagę poświęcono prezentacjom wyników łączącym różne dyscypliny i dziedziny naukowe, jak również ich aspektom praktycznym i podkreślono znaczenie podstawowych badań naukowych jako bazy wyjściowej dla dalszych badań o charakterze aplikacyjnym.

W ramach Zjazdu odbyło się 8 sesji terenowych:

• Lublin – miasto zieleni
• Lubelszczyzna dawniej – architektura i rośliny ogrodowe Lubelszczyzny – skansen w Lublinie
• Ogród Botaniczny UMCS – królestwo roślin z różnych regionów świata
• Szlakiem lessowych wąwozów – Płaskowyż Nałęczowski – Nałęczów, Kazimierz, Puławy – terenami o wyjątkowych walorach przyrodniczych – 1-dniowa sesja terenowa
• Roztocze Zachodnie i Środkowe: śladami Ordynacji Zamojskiej – 1-dniowa sesja terenowa
• Walory przyrodnicze i kulturowe Poleskiej Doliny Bugu – 1–2 lipca 2016 r. 2-dniowa sesja terenowa
• Krajobrazy roślinne Roztocza Środkowego – 1–2 lipca 2016 r. 2-dniowa sesja terenowa
• Roztocze – ochrona przyrody na obszarze transgranicznym Polski i Ukrainy, 3-dniowa sesja terenowa.

Sesje terenowe stanowią integralną i tradycyjną część Zjazdów Polskiego Towarzystwa Botanicznego. Ich trasy zaplanowano w sposób umożliwiający pokazanie najbardziej interesujących obszarów i obiektów przyrodniczych regionu Lubelszczyzny, będących unikalnymi zbiorowiskami zasobów roślinnych dla tej części naszego kraju. Sesje terenowe były jednocześnie okazją do zaprezentowania terenów badań realizowanych przez lubelskich naukowców. W trakcie sesji przedstawiono również zabytki historii i kultury Lubelszczyzny oraz Roztocza Południowego na terenie Ukrainy.

Patronat honorowy nad 57 Zjazdem PTB objęli:

• Jarosław Gowin – Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego
• Sławomir Sosnowski – Marszałek Województwa Lubelskiego
• prof. dr hab. Stanisław Michałowski – JM Rektor Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
• prof. dr hab. Marian Wesołowski – JM Rektor Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
• prof. dr hab. n. med. Andrzej Drop – JM Rektor Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
• ks. prof. dr hab. Antoni Dębiński – JM Rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
• prof. dr hab. Artur Korobowicz – Prezes Lubelskiego Towarzystwa Naukowego.

Patronat medialny – Radio Lublin i Dziennik Wschodni.

Wykłady na uroczystą sesję poświęconą pamięci profesora Władysława Szafera przygotowali prof. Alicja Zemanek (Instytut Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego) i Władysław Szarski.

Referaty plenarne na konferencję przygotowali:

• prof. Elżbieta Romanowska (Zakład Molekularnej Fizjologii Roślin, Uniwersytet Warszawski)
• prof. Zofia Szweykowska-Kulińska (Zakład Ekspresji Genów, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
• prof. Milan Chytry (Masaryk University, Brno, Czechy)
• prof. Ian C. Trueman (Universty of Wolverhampton, Wielka Brytania)
• prof. Jaco Vangronsveld (Hasselt University, Belgia).

Przed konferencją przeprowadzono dwa konkursy:

• konkurs na logo Zjazdu
• na fotografie na stronę internetową Zjazdu.

Ponadto w trakcie trwania Zjazdu przeprowadzono konkurs na najlepsze prezentacje wyników badań przedstawionych w trakcie obrad w poszczególnych sesjach. Zgodnie z warunkami konkursu wyłoniono laureatów i przyznano wyróżnienia za wystąpienia ustne i prezentacje posterowe w ramach poszczególnych sekcji oraz w ramach konkursów, które odbyły się w trakcie prowadzenia sesji terenowych.

Streszczenia wykładów plenarnych, komunikatów i posterów (w języku polskim i angielskim) opublikowano w wersji drukowanej oraz elektronicznej jako Streszczenia referatów i plakatów 57. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego Lublin 27 czerwca – 3 lipca 2016. Program zjazdu ukazał się w wersji drukowanej, a wersja elektroniczna została zamieszczona na stronie internetowej PTB. Wyselekcjonowane i recenzowane oryginalne artykuły o tematyce dotyczącej sesji terenowych opublikowano w postaci monografii zatytułowanej Na międzyrzeczu Wisły i Bugu. Krajobrazy roślinne i dziedzictwo kulturowe środkowowschodniej Polski i zachodniej Ukrainy.

Pełne noty bibliograficzne wydawnictw zjazdowych brzmią następująco:

• CZARNECKA B. (red.) 2016. Na międzyrzeczu Wisły i Bugu. Krajobrazy roślinne i dziedzictwo kulturowe środkowowschodniej Polski i zachodniej Ukrainy. Sesje terenowe 57. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego „Botanika – tradycja i nowoczesność”, 27 czerwca – 3 lipca 2016, Lublin. Towarzystwo Wydawnictw Naukowych LIBROPOLIS, Lublin. ss. 306, ISBN 978-83-86292-54-7, 978-83-86292-54-8
• SZCZUKA E., SZYMCZAK G., ŚMIGAŁA M., MARCINIEC R. (red.) 2016. Streszczenia referatów i plakatów 57. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego „Botanika – tradycja i nowoczesność”, 27 czerwca – 3 lipca 2016, Lublin. Towarzystwo Wydawnictw Naukowych LIBROPOLIS, Lublin. ss. 311, ISBN 978-83-86292-58-5, 978-83-86292-57-8
• CZARNECKA J. (red.), WÓJCIK M. 2016. Program 57. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego „Botanika – tradycja i nowoczesność”, 27 czerwca – 3 lipca 2016, Lublin. Towarzystwo Wydawnictw Naukowych LIBROPOLIS, Lublin. ss. 50.

Organizatorzy konferencji uzyskali finansową lub rzeczową pomoc od:

• Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego ze środków na działalność upowszechniającą naukę (umowa nr 820/P-DUN/2015)
  
• Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie
• Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego
• Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
• Wydziału Biologii i Biotechnologii UMCS
• Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
• Polskiego Towarzystwo Botanicznego
• Ogrodu Botanicznego UMCS w Lublinie
• PGL Lasy Państwowe Nadleśnictwa Sobibór
• OSM Krasnystaw
• Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Lublinie
• Roztoczańskiego Parku Narodowego
• Stryjno-Sad Zrzeszenia Producentów Owoców
• Perły – Browary Lubelskie
• A&A Biotechnology,
• Delta Optical,
• PH Krautex
• Remzap Sp. z o.o.
• Energezap Sp. z o.o.